pl

10 ciekawostek na temat łazanek

Czy w dzieciństwie jedliście łazanki z takim apetytem, że aż trudno było oderwać się od talerza? Łazanki z kapustą kiszoną, boczkiem, niekiedy mięsem, pieczarkami lub grzybami zna każdy. Niektórym ta potrawa kojarzy się z szarą, szkolną stołówką, innym przywodzi ciepłe wspomnienia rodzinnego stołu. Jedno jest pewne — to potrawa znana i lubiana. Mało kto jednak wie, że to danie bardzo interesujące, posiadające bogatą historię.

Poznajcie 10 ciekawostek na temat łazanek:

1. Czym są i jak wyglądają?

Łazanki to rodzaj makaronu pszennego, popularny w kuchni polskiej. Są pokrojone w małe kwadraciki, a czasem prostokąty. Płatki te są stosunkowo płaskie, i to od nich nazwę wzięła znana nam potrawa. Tradycyjnie możesz zrobić łazanki z kapustą i grzybami, ale mogą być również podawane w zupach. To tradycyjny składnik polskiej kuchni, często pojawiający się na stołach w okresie świątecznym.

2. Skąd przywędrowały?

Uważa się, że sama potrawa przywędrowała do Polski wprost z Włoch za sprawą Bony Sforzy. To właśnie żonie króla Zygmunta I Starego w XVI wieku zawdzięczamy ich obecność na naszych stołach. Sama nazwa ŁAZANKI pochodzi od włoskiego lasagne. W polszczyźnie łazanki to zapożyczenie z ukraińskiego (źródło SEJP). Z kolei kwadratowy makaron nazywamy quadretti, co po włosku oznacza KRATKA.

3. Dawne sposoby przygotowywania

W dawnych czasach polskie gospodynie przygotowywały łazanki zupełnie inaczej. Makaron układano warstwami, naprzemiennie z innymi składnikami. Również tutaj odnajdziemy wspólny mianownik z włoską lasagne, jest od niej jednak znacznie mniejszy.

4. Jeden kluseczek

W liczbie pojedynczej posiada zarówno formę męską, jak i żeńską. Poprawnie powiemy zarówno ta łazanka, jak i ten łazanek. (źródło SO PWN).

5. Ciasto

Ciasto najczęściej powstaje z mąki pszennej, jajek, odrobiny soli i wody. Składniki te łączy się, wyrabiając gładką, elastyczną masę, którą następnie cienko wałkuje się na płaty. Według receptury, muszą one przeschnąć. Dopiero suche kawałki kroimy w paski, a następnie we wdzięczną kratkę. Niektóre źródła zalecają suszenie ciasta makaronowego nawet całą noc. Po tym czasie można go przesypać do szczelnie zamkniętego słoika aby wykorzystać później. 

Niektóre przepisy proponują dodanie oleju, aby nadać lepszą konsystencję. Po przesuszeniu, makaron można przechowywać w szczelnie zamkniętym słoiku, by wykorzystać w późniejszym czasie.

6. Potrawa wigilijna

Łazanki są składnikiem tradycyjnej, wigilijnej zupy grzybowej podawanej podczas Bożego Narodzenia, ale również samodzielnie mogą stanowić jedno z 12 świątecznych dań.

7. Danie we włoskim stylu

We Włoszech makaron quadretti podawany jest z szynką i zielonym groszkiem, posypany parmezanem. Serwuje się go również w formie zupy z ziemniakami i fasolą.

8. Wersja ukraińska

Mieszkańcy Lwowa zapiekają kwadratowy makaron w cieście wraz z szynką, masłem i śmietaną. Danie to tworzy pyszną, kremową zapiekankę, która jest niezwykle sycąca i aromatyczna. Łazanki po lwowsku są często podawane jako danie główne, ciesząc się popularnością wśród lokalnych mieszkańców i turystów.

9. Wykwintność i elegancja

Znane są również bardzo wykwintne sposoby podawania łazanek: z mięsem bażanta, sarny, z truflami lub ostrygami. Do rarytasów należą duszone w czerwonym winie, czy wraz z szynką, wykorzystane jako nadzienie do pieczonego na ruszcie np. prosiaka.

10. Polska odsłona

Czas wrócić do korzeni. Makaron łazanki można przyrządzać na wiele sposobów - zarówno na słono, np. łazanki z grzybami, jak i na słodko, jak łazanki z makiem. W takim wypadku należy powstrzymać się od dodawania pieprzu czy ziela angielskiego, zastępując te przyprawy słodkimi odpowiednikami, takimi jak miód czy cynamon. Przyjrzyjmy się najciekawszym wersjom:

  • Z kapustą i grzybami - to tradycyjne danie często podawane podczas Wigilii. Należy gotować z duszoną kiszoną kapustą oraz suszonymi grzybami, dodając cebulę i przyprawy.
  • Z mięsem - popularne są dania z wieprzowiną lub kiełbasą, które najpierw należy podsmażyć, na przykład razem ze słoniną. Łączy się je z cebulą i czasem z dodatkiem kapusty.
  • Z kapustą kiszoną - wersja prostsza i szybsza, gdzie nie trzeba wykorzystywać mięsa, a jedynie podsmażoną kiszonąj kapustę, cebulę i przyprawy.
  • Z makiem - łazanki można przygotować ze słodką masą, dodając do niej miód, bakalie, orzechy i skórkę pomarańczową. To danie jest popularne zwłaszcza podczas świąt Bożego Narodzenia.
  • Z twarogiem i cukrem - propozycja z serem, cukrem i śmietaną to słodka, delikatna wersja tego dania, idealna na deser lub śniadanie.

Podsumowanie

Łazanki to wyjątkowe danie, które przywędrowało do nas z Włoch i dzięki swojej wszechstronności i bogatej historii zyskało trwałe miejsce w polskiej kuchni. Towarzyszą nam przez cały czas, od tradycyjnych, świątecznych wersji z kapustą i grzybami, po słodkie odmiany, które doskonale sprawdzają się jako deser. To nie tylko smak dzieciństwa i szkolnej stołówki, ale także symbol kulinarnych tradycji, które przekazywane są z pokolenia na pokolenie, przypominając nam o bogactwie polskiej kuchni i jej różnorodnych inspiracjach.

Może zainteresuje Cię również: